معمولا نوع رنگ لامپ بر روی جعبه آن ها نوشته شده است. رنگ لامپ را با دمای رنگ و برحسب کلوین نشان می دهند. هرچه میزان دمای رنگ نور بیشتر شود رنگ نور لامپ به سمت سفید یا یخی می رود و هر چه این میزان کمتر باشد رنگ نوربه سمت رنگ زرد یا رنگ آفتابی می رود.
معمولا دمای رنگ نورها با اعداد K 6500 مهتابی، 4000 K یخی، K2700 آفتابی مشخص می کنند. اما لامپ آفتابی یا مهتابی؟ بطور کلی انتخاب این دمای رنگ سلیقه ای است. اما معمولا برای نقاط دنج و مکان هایی که برای متمرکز بودن و کار انتخاب نشده اند و بیشتر برای استراحت استفاده می شوند مثل سالن و هال ویا اتاق خواب نور آفتابی مناسب تر است ولی برای محل هایی مثل اتاق کار، ادارات و شرکت ها، حمام و سرویس های بهداشتی از لامپ مهتابی استفاده می شود
لامپ آفتابی یا مهتابی ؟ کدامیک از لامپ ها برای چشم مناسب تر است ؟
امروزه منابع نوری مختلفی وجود دارند که نه تنها برای چشم ها مناسب تر هستند بلکه خطرات و آسیب های لامپ های فلوئورسنت را ندارند از جمله لامپ های مناسب می توان موارد زیر را نام برد
1.لامپ های رشته ای آفتابی :
این لامپ های قدیمی نور گرمتر یا به اصطلاح آفتابی تولید می کنند که اشعه یو وی کمتری از لامپ های با نور مهتابی و سفید تولید می کنند. این لامپ ها معمولا ارزانترین لامپ در بازار هستند اما مصرف انرژی بالایی دارند
2.لامپ های ال ای دی :
این لامپ ها از لحاظ مصرف بهینه انرژی بالاترین امتیاز را دارند اما از همه گروه های دیگر لامپ ها قیمت بیشتری دارند. این لامپ ها هیچ اشعه یو وی تولید نمی کنند. یک باور عمومی رایج وجود دارد که ال ای دی ها تنها نور آبی ساطع می کنند در حالیکه لامپ های ال ای دی در طیف های رنگی مختلف وجود دارند و می توانند نور آفتابی و گرم هم تولید کنند. این لامپ ها مصرف بسیار کمی دارند. این لامپ ها با مصرف 2/1 لامپ های کم مصرف و 8/1 تا 100/1 لامپ های رشته ای انرژی مصرف می کنند . باور غلط دیگری که در مورد این لامپ ها وجود دارد عدم قابلیت دیمر شدن است در حالیکه بسیاری از لامپ های ال ای دی قابلیت دیمر دارند
3.لامپ های کم مصرف یا CFL
لامپ های کم مصرف از لامپ های مهتابی اشعه یو وی کمتری تولید می کنند و کارایی بیشتری دارند. همانند LED ها بسیاری از افراد بر این باور هستند که کم مصرف ها هم قابلیت دیمر شدن ندارند در حالیکه همه آن ها اینگونه نیستند. باور غلط دیگری که در مورد این لامپ ها وجود دارد این است که این لامپ ها حاوی جیوه هستند و برای سلامتی خطرناک اند. در حالیکه کم مصرف ها مقدار کمی جیوه دارند و این مقدار خیلی کمتر از مقدار موجود در مهتابی ها است و استفاده از مهتابی ها بسیار خطرناک تر است. تا اینجا لامپ آفتابی یا مهتابی و اثرات هر یک را بررسی کردیم در ادامه نکاتی برای سلامتی چشم ها در برابر نورهای مختلف را بررسی می کنیم.
لامپ‌های آفتابی که نور زرد را از خود ساطع می‌کنند، مصرف بسیار زیادی در زندگی روزمره افراد در خانه‌ها، فروشگاه‌ها و اماکن عمومی دارند. از گذشته استفاده از نور زرد در نورپردازی اهمیت ویژه‌ای داشته و امروزه نیز این اهمیت دوچندان شده است. تصور کنید وارد مکانی می‌شوید که برای نورپردازی از لامپ‌های زردرنگ استفاده کرده است، بلافاصله حس گرما به شما منتقل خواهد شد. به‌علاوه این رنگ باعث می‌شود تا لوکس بودن فضا چندبرابر شده و احساس خستگی در مخاطب کمتر شود.
دمای رنگ را که با واحد کلوین نشان می‌دهند، بیانگر زمینه اصلی رنگ لامپ است. هر چه کلوین بالاتر باشد دمای رنگ نیز افزایش یافته و نور ساطع‌شده خنک‌تر می‌شود.
دمای رنگ نور زرد حدود ۳۲۰۰ کلوین بوده و احساس گرمایی که از دیدن و قرارگرفتن در معرض این نور حس می‌کنید، به همین دلیل است. یکی دیگر از دلایل گرم بودن نور زرد آن است که این رنگ از ترکیب نور سبز و قرمز و در نبودن نور آبی ایجاد می‌شود. طیف قرمز در نور حامل انرژی گرمایی بوده و با تابش نور زرد مقداری از این انرژی در فضا پخش خواهد شد. به احتمال خیلی زیاد، یاد خورشید افتاده‌اید. نور خورشید با عبور از اتمسفر زمین وارد جو شده و طیف نوری آن به رنگ‌های مرئی تجزیه می‌شود.
نور زرد برای چشم بهتر است یا سفید؟
جواب دادن به این سؤال بستگی به آن دارد که نور را برای چه مکان و فعالیتی مدنظر دارید؟ برای مثال باید از خود بپرسید از بین نور سفید یا زرد برای مطالعه کدام مناسب‌تر است؟ یا آشپزی و یا استراحت؟ اگر فضایی را که قصد تعیین نور برای آن را دارید مشخص کنید می‌توانید بهترین انتخاب را انجام دهید. گاهی انتخاب نور سفید و گاهی نور زرد و گاهی ترکیب این دو نور در سلامت جسمی و مخصوصاً چشم بسیار تأثیرگذار است.
اگر قصد دارید لامپ را در اتاق‌خواب، آشپزخانه، اتاق پذیرایی، رستوران‌ها و اماکن تجاری یا دکور و ویترین استفاده کنید، پیشنهاد می‌کنیم که لامپ‌های زرد را انتخاب کنید. برای محیط‌های کاری، سرویس بهداشتی، پارکینگ و زیرزمین ترکیبی از این دو رنگ پیشنهاد می‌شود و برای محیط‌های کاری بزرگ، داروخانه‌ها، لابی و بیمارستان‌ها از نور سفید استفاده کنید.