اتاق خواب یکی از مهم‌ترین قسمت‌‌های هر خانه است که محل آرامش و تجدید قوا برای یک روز کاری می‌باشد. اکثر مردم به نورپردازی سالن منزل بسیار اهمیت می‌‌دهند ولی در مورد اتاق خواب خیلی سخت‌گیری نمی‌کنند.
اما با دانستن اهمیت آن در می‌یابیم، نورپردازی استاندارد و اصولی اتاق خواب سبب بازدهی بهتر و همچنین انرژی مثبت در وجود انسان می‌شود. از این روی برای درک این میزان اهمیت تصمیم به تولید این متن گرفیتم تا هم با اصول نورپردازی در این محیط پر اهمیت آشنا شوید و هم ایده‌هایی برای نورپردازی کودک و نوجوان و بزرگ سال و حتی سالمندان، ارائه کنیم.
با ما در ادامه همراه باشید.
اصول نورپردازی اتاق خواب
اولین اصل در نورپردازی هر مکان، این است که باید طوری انجام شود که چشم را خسته نکند.این مبحث خود دارای دو بخش است:
خسته نکردن چشم
خسته شدن چشم به واسطه کم بودن نور:
جالب است بدانید، زمانی که نور در محیط کمتر از میزان استاندارد خود باشد هم باعث خستگی چشم می‌شود، زیرا به نوی سبب خواب آلودگی و کسلی شده و میدان دید کاهش پیدا می‌کند. پس اندازه گیری مقدار نور مورد نیاز برای یک فضا در اولویت قرار دارد.
البته لازم به ذکر است که کمبود نور در یک فضا به مرور زمان سبب تاری دید و افت میزان بینایی افراد حاضر در محیط می‌گردد.
خسته شدن چشم به واسطه زیاد بودن نور:
همانطور که کم بودن نور سبب خستگی می‌شود، زیاد بودن آن هم با ایجاد خیرگی در چشم و در نهایت آسیب به بینایی و ساختار فیزیکی چشم می‌شود.
خیرگی یا به اصطلاح glare ناشی از تمرکز بیش از حد نور در یک نقطه یا نقاط مختلف ایجاد می‌شود و هاله ای از نور را به صورت مجازی در شبکیه چشم شبیه سازی می‌کند که میدان دید را مختل می‌کند.
پس برای عدم خستگی چشم به وسیله نورپردازی باید مقدار نور مناسب برای محیط اندازه‌گیری شود و مقدار آن نه انقدر کم باشد که فرد احساس افسردگی و خواب آلودگی داشته باشد و نه آنقدر زیاد که شبکیه چشم را دچار نقص کند.
نکته بعدی که به صورت عمومی برای هر نوع اتاق خوابی مطرح است، رنگ نور است.
رنگ نور اتاق خواب:
همواره به این نکته توجه داشته باشید که در نورپردازی اتاق خواب باید نور استفاده شده با مبلمان اتاق همخوانی داشته باشد و فضایی دلنشین ایجاد کند. البته همیشه همخوانی داشتن نور به این معنا نیست که نور و مبلمان همرنگ باشند، بلکه به این معناست که نور استفاده شده در محیط حتی اگر متضاد مبلمان هم هست، ترکیب زیبایی ایجاد کند و چشم را نوازش کند.
جال که تا حدودی با اصول اولیه نورپردازی اتاق خواب به صورت عمومی اشنا شدیم به سراغ نورپردازی اتاق‌های مختلف می‌رویم.
نورپردازی اتاق خواب کودک
اتاق خواب کودک هم اتاق بازی او به شمار می رود و هم اتاقی که قرار است محلی باشد که شب هنگام در آن آرام می‌گیرد؛ پس می‌توان گفت به نسبت سایر افراد خانواده حساسیت بیشتری را می‌طلبد چرا که هم کودک دلبندتان باید در اتاق احساس امنیت و آرامش داشته باشد و هم زیبایی و سرگرم کنندگی اتاقش خدشه‌دار نشود.
چند مورد از نکاتی که رعایت کردن آن‌ها در نورپردازی اتاق کودک ضروری است را در ادامه بیان می‌کنیم:
-
استفاده از لوازم روشنایی بی‌خطر:
لوازم روشنایی بی‌خطر می‌بایست در دو بخش دارای ایمنی باشند:
ایمنی بدنه:
کودکان، به خصوص سنین 4 تا 6 سال اصولا علاقه شدیدی به پرتاب کردن اشیا و شکستن آن‌ها دارند. از آن‌جایی که بسیاری از محصولات روشنایی از جمله لامپ‌های کم مصرف در ساختار خود شامل گاز‌های سمی مثل بخار جیوه هستند. این بخارات بسیار آسیب زا بوده و به خصوص در محیط‌هایی که احتمال آسیب فیزیکی به لامپ، در آن وجود دارد، بهتر است که استفاده نشود.
البته ناگفته نماند که لامپ‌های ال ای دی خطر بسیار کمتری به نسبت لامپ‌های فلورسنتی دارند.
این ادعا زمانی صحت پیدا می‌کند که ساختار لامپ ال ای دی را با یک لامپ فلورسنتی چه از لحاظ فیزیکی و استحکام و چه از لحاظ مشمول بودن گاز‌های سمی مورد مقایسه قرار دهیم. با این حساب برای اتاق خواب کودکتان استفاده از لامپ‌های ال ای ی در اولویت قرار دارد.
البته پیش تر مقاله‌ای در خصوص مزایای لامپ ال ای دی بر روی سایت بارگذاری شده است که پیشنها می‌کنیم، خواندن آن را از دست ندهید.
البته در صورتی که امکان استفاده از ال ای دی‌ها برای شما وجود نداشت پیشنهاد می‌کنیم انواع حفاظ‌هایی که امروزه از جنس پلاستیک و یا فلز ساخته و ارائه شده‌اند را تهیه کنید و بر روی چراغ نصب کنید. تا احتمال شکستن آن کاهش یابد.
ایمنی و بهداشت نور:
بهداشت نور به طور کلی نکته‌ای نیست که به صورت آنی اثر آن دیده شود و معمولا با رعایت نکردن بهداشت نور، به مرور زمان ایمنی چشم و بینایی و حتی باقی ارگان‌های بدن به خطر می‌افتد.
منظور از بهداشت نور همان سلامت و عاری بودن پرتو‌های نوری ساطع شده از لامپ، از پرتو‌های فروسرخ و فرابنفش است.
این پرتوها در دراز مدت نه تنها سبب بروز بیماری‌های مختلف پوستی و داهلی مختلفی در کودکان می‌شود، بلکه حتی بر روی بزرگسالان نیز تاثیر منفی خود را به جای می‌گذارد.
پس حتما در هنگام خرید لامپ و محصولات روشنایی دیگر از سلامپ بودن نور آن اطمینان حاصل کنید.
امکان تنظیم میزان نور:
این نکته در بسیاری موارد نادیده گرفته می‌شود اما؛ خوب است بدانید که با تنظیم میزان نور اتاق خواب فرزند خود ب توجه به ساعات شبانه روز، می توانید تاثیر زیادی بر روی ساعات خواب و بیداری فرزند خود داشته باشید.
به عنوان مثال زمانی که کودک به ساعت خواب خود نزدیک می‌شود بهتر است که از مقدار نور فضای اتاقش کاسته شود تا حالت خواب آلودگی گرفته و به راحتی به خواب برود.
نورپردازی اتاق خواب نوجوان
اتاق نوجوانان که در پرشور ترین و پر جنب و جوش ترین دوره زندگی خود هستند نیز همانند کودکان باید هم از نظر سلامت پرتو‌های نوری مورد توجه قرار بگیرد و هم از لحاظ دیزاین نور.
امروزه سبک‌های مختلفی برای نورپردازی اتاق وجود دارد و چند نمونه از نورپردازی‌های محبوب برای نوجوانان این دوره به شرح زیرند:
-
نورپردازی مینیمال:
در نورپردازی به سبک مینامال بیشتر نور‌های خطی و مخفی استفاده می‌شود، نورپردازی اتاق به سبک مینیمال دارای ظاهری ساده اما جذاب است که می‌تواند نگاه بینندگان را به خود خیره کند.
رنگ نوری که عموما در نورپردازی مینیمال مورد استفاده قرار می‌گیرد سفید است و مهتابی‌های خطی و یا مهتابی نیوسیلور نیز در این متود کاربردی به شمار می‌آید.
-
نورپردازی کلاسیک:
در نورپردازی کلاسیک اتاق خواب برخلاف متود مینیمال بیشتر از رنگ نور‌های متمایل به زرد استفاده می‌شود و رنگ‌های گرم با شار‌های نوری بالا محبوب تر است.
در اتاق‌های کلاسیک که برای نوجوانان نورپردازی شوند این نکته که از لوستری برای تامین مقدار نور لازم استفاده شود، اهمیت دارد.
-
نورپردازی به سبک اتاق گیمینگ:
در این دوره بسیاری از جوانان و نوجوانان علاقمند به بحث گیمینگ هستند و این علاقه سبب می‌شود تمایل زیادی به طراحی نورپردازی به سبک گیبمری پیدا کنند.
در این سبک نورپردازی، استفاده از ریسه‌های نئونی و همچنین نور‌های خطی با رنگ‌های بنفش و آبی تیره، محبوب است.
در بیشتر اتاق‌هایی که به این سبک نورپردازی می‌شوند، منبع نوری که برای تامین نور استفاده می‌شود معمولا خاموش است و مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
اصولا می‌توان گفت اتاق‌های گیمینگ بیشتر از نورپردازی، نور آرایی می‌شوند و در کل مقدار نور کافی برای فعالیت‌های معمولی ندارند.
نورپردازی اتاق خواب بزرگسال
اتاق خواب بزرگسالان نیز همانند نورپردازی اتاق خواب نوجوانان دارای سبک‌های مختلفی است که به شرح زیر می‌باشند:
-
مجلل:
بسیاری تز برگسالان علاقمند هستند که در اتاق خواب خود از لوازم لوکس و بسیار مجلل استفاده کنند. زمانی که مبلمانی لوکس در میان باشد لوازم روشنایی نیز باید متناسب با آن انتخاب شود.
معمولا در این تیپ اتاق خواب‌ها از چراغ‌هایی پرنور و لوستری در مرکز اتاق استفاده می‌شود که بیشتر هم این لوستر حالت کریستالی و برنجی دارد.
شدت نور در اتاق خواب‌های مجلل بسیار بالاست و همچنین نور استفاده شده، از درخشندگی کافی بهره می‌برد.
به واسطه رنگ غالب در مبلمان مجلل که بیشتر به سمت رنگ‌های تیره سوق دارد، رنگ نور نیز خوب است که متمایل به رنگ‌های آفتابی انتخاب شود.
-
مدرن
در مقابل افرادی که علاقمند هستند از لوازم لوکس استفاده می‌کنند، افرادی قرار دارند که به سبک مدن علاقمند هستند.
طرفداران این سبک بیشتر تمایل به استفاده از نور سفید دارند و از المان‌های پر زرق و برق استفاده نمی‌کنند.
اتاق‌هایی که به سبک مدرن دیزاین می‌شوند معمولا با استفاده از نور‌های خطی سفید رنگ نورپردازی شده و سبکی نزدیک به مینیمال دارند.
نور در این اتاق‌ها به میزان کافی موجود است. اگر علاقمند به استفاده از مهتابی‌های خطی در نورپردازی اتاق خود هستید پیش‌تر مقاله ای در خصوص راهنمای خرید و نصب انواع مهتابی بر روی سایت قرار داده شده است که خواند آن خالی از لطف نیست.
نورپردازی اتاق خواب پسرانه
اتاق‌خواب‌های پسرانه معمولا در تناژ رنگی طوسی و آبی تیره دیزاین می‌شوند و به همین سبب استفاده از رنگ نور‌های سفید و روشن رواج دارد.
البته با توجه به سن افراد نوع نورپردازی و مبلمان اتاق متفاوت خواهد بود. با توجه به این مسئله در این خصوص هر پرسشی برای شما مطرح است می‌توانید با قرار دادن آن در قسمت دیدگاه ما را مطلع سازید و پاسخ مناسب خود را دریافت کنید.
نورپردازی اتاق خواب دخترانه
اتاق خواب‌های دخترانه هم همانطور که در بسیاری موارد دیده‌ایم بیشتر به تناژ رنگ صورتی سوق داده شده است و همانند نورپردازی اتاق‌های پسرانه بیشتر از نور‌های سرد برای نورپردازی آن استفاده می‌شود.
در نورپردازی اتاق‌های دخترانه استفاده از نورمخفی می‌تواند جلوه‌ای چشم نواز به محیط ببخشد و زیبایی آن را دوچندان کند.
نورپردازی اتاق خواب نوزاد
اتاق نوزادانی که تازه متولد شده‌اند می‌بایست به نوعی چیدمان و نورپردازی شود که تنها حسی که منتقل کند آرامش و امنیت باشد.
در این خصوص یکی از بهترین گزینه‌ها برای نورپردازی استفاده از محصولات روشنایی است که بر روی سقف نصب می‌شوند.
همچنین اگر بتوانید از نوری استفاده کنید که به حالت سایه روشن تابیده شود و همچنین دارای ساختاری دایره‌ای شکل باشد؛ تخصصی ترین نوع نورپردازی اتاق خواب نوزاد را انجام داده‌اید.
نورپردازی اتاق خواب سالمند
سالمندان افرادی هستند که به واسطه شرایط فیزیکی خود دارای حساسیت بالایی هستند. از این روی برای کنترل نورپردازی و درک میزان اهمیت نور در روحیه و شرایط جسمی این گروه از افراد در ادامه به مواردی اشاره می‌کنیم:
کنترل افسردگی با نور مناسب:
با بالارفتن سن یکی از عوارضی که گریبان گیر افراد می‌شود افسردگی است. یکی از راه‌هایی که به کنترل این عارضه کمک می‌کند استفاده از نور کافی در محیط است. برای همه ما پیش آمده است که با قرار گرفتن در محیطی کم نور، دچار حالت کسلی و بی‌حوصلگی شده‌ایم. با توجه به ایم مسئله در میابیم که برای سالمندان هم به همین صورت است.
پس یکی از فاکتور‌هایی که همواره باید در نو.رپردازی اتاق سالمند رعایت شود استفاده از نور کافی و فرح بخش برای اتاق خواب وی است.
تاثیر نور بر میزان خواب و شرایط جسمی سالمندان:
یکی از فکت‌های علمی که در خصوص نور با طیف رنگ آبی مطرح شده است، در کنار این که سبب از بین رفتن خواب آلودگی می‌شود، سبب برهم خوردن ریتم شبانه‌روزی و به نوعی ریتم داخلی بدن می‌گردد.
پس باید توجه داشت با وجود این که طیف نور آبی در نورپردازی از کسلی و کرختی سالمندان جلوگیری می‌کند، در عین حال سبب برهم خوردن هورمون ملاتونین و به نوعی ریتم شبانه روز بدن آن‌ها شده و سیستم خواب را مختل می‌کند. بنا بر این باید به میزان استانداردی از این طیف رنگی در نورپردازی اتاق خواب سالمند استفاده کرد.
حال با دانستن همه این موارد به راحتی می‌توانید نورپردازی استانداردی برای هر نوع اتاق خواب طراحی کنید. همچنین اگر علاقمند به مباحث نورپردازی خانه هستید پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌های زیر را از دست ندهید.
سلام خسته نباشید، ممنون از سایت خوبتون. اطلاعاتی که توی مقاله خوندم واقعا مفید و کاربردی بود. من و همسرم علاقه زیادی داشتیم به نورپردازی اتاق خواب اما ترس از اذیت شدن چشممون باعث شد دست به اینکار نزنیم و منصرف بشیم اما با توجه به مطالبی که توی سایتتون ارائه دادید این مشکل کاملا برطرف شد. بنظر شما برای نورپردازی اتاق کودک چه نوری مناسبه؟ ممنون میشم راهنماییم کنید.
سلام. کاربر گرامی از این که مقاله برای شما مفید بوده واقعا خوشحالیم. در خصوص سوال شما هم می‌تونیم بگیم همانطور که در متن هم اشاره شد، یکی از بهترین گزینه‌ها برای نورپردازی اتاق کودک استفاده از چراغ‌های سقفی با تابش‌های غیر مستقیم است.
البته نمونه‌ای دیگر از موارد قابل استفاده در نورپردازی اتاق کودک و نوزاد اللخصوص اگر به چشم های کودک دلبندتان اهمیت می‌دهید، استفاده از نور مخفی است.
البته این نکته رو هم در نظر داشته باشید که از نورمخفی نمی‌شه به عنوان یک چشمه نور تامین کننده نور استفاده کرد و در نورپردازی اتاق خواب هم باید از این نور‌ها در لایه تزئینی استفاده کرد.
سلام و درود بر شما دوست عزیز..ممنون از مطالب خوبتون..مادر من با اینکه سن بالایی دارن اما هنوز هم به محتوای خونه اهمیت خاصی میدن و فضای اتاق خواب خیلی براشون مهمه…با مطالبی که توی سایتون مطالعه کردم متوجه شدم که نورپردازی اتاق خواب چقدر میتونه توی روحیه افراد بخصوص سالمند تاثیرگذار باشه.ممنونم